Dit artikel is bijgewerkt in september 2023

Van Porto naar Santiago de Compostela

Wil je het echte Camino gevoel ervaren, maar heb je niet de tijd om maanden onderweg te zijn, overweeg dan eens om de Portugese route te lopen. In twee weken loop je gemakkelijk van Porto naar Santiago de Compostela. Een mooie en goed aangegeven route en ook nog eens een stuk rustiger dan de Camino Frances.

Camino Portugués Costal

Eind november/begin december 2016 liep ik de Camino Portugués Costal. Ik had me redelijk goed voorbereid en vond tips op allerlei sites en las van alles in de Facebookgroepen. Samen met mijn eigen ervaringen heeft dat geleid tot dit overzicht van praktische weetjes, tips en trucs en wetenswaardigheden. Ik kan natuurlijk nooit volledig zijn maar het geeft je een indruk van wat je verwachten kunt. De prijzen die ik noem, zijn prijzen uit 2019. Toen liep ik nogmaals een deel van de kustroute en de Camino Portugese Central.

Wil je weten hoe ik de reis beleefd heb; lees dan mijn blogreeks. Ik hield per dag een dagboek bij. Onderaan deze pagina vind je een overzicht.

De route en etappes van de Camino Portugués

st jacopsschelpDe Camino Portugués loopt van Lissabon naar Santiago de Compostela. Een route van 614 kilometer.  Ik begon mijn wandeling in Porto. Vanuit die plaats heb je twee keuzes: de Camino Central (241 km) en de Camino Costal (265 km). Ik koos voor de route langs de kust.

Ik liep de kustroute in 11 dagen maar dat zegt niet veel. Ik raad je echt aan om je eigen ritme te zoeken en geen druk op het wandelen te zetten. Het fijne van een Camino lopen is dat je overal langs de route kunt overnachten. Je hoeft niets vooraf te bespreken, dus je kunt per dag een plan maken en die zelfs nog wijzigen onderweg.

De Camino heeft dan ook niet echt etappes. Je kunt je eigen indeling maken. De app gronze.com verdeelt de Camino Portugués Central vanaf Porto in 10 etappes en via de kust in 13 etappes.

Het fijne van de Camino Portugués is dat de route ook geschikt is voor ongetrainde wandelaars. De route is vrij vlak (er zitten maar een paar klimmetjes in), het terrein is niet moeilijk en je kunt de lengte van je wandelingen heel goed kort houden omdat er voldoende mogelijkheden zijn om te overnachten.

Voorbereiding

Je bent goed bezig met je voorbereiding door dit artikel te lezen. Ik heb ook een blog geschreven over hoe ik me heb voorbereid. Ook handig om die even in te zien. Verder moet je niet vergeten om:

♦   Je schoenen goed in te lopen.

♦   Je spullen vooraf uit te testen. Maak eens een lange wandeling met een volle rugzak en test of je regenkleding echt wel waterdicht is.

♦   Kijk goed naar wat je mee wilt nemen. Als je rugzak meer als 10 kg weegt is het zaak om daar nog eens goed naar te kijken. Kijk bijvoorbeeld eens naar mijn paklijst.

♦ Vergeet niet om een reisverzekering af te sluiten.

Een mooie voorbereiding is om lid te worden van een van de Facebookgroepen die de Camino de Santiago de Compostela als onderwerp hebben. Voorbeelden zijn:  Camino de Santiago -NGSJ of Camino de Santiago Nederland.  Leuk om de belevenissen van anderen te lezen maar ook heel handig om je vragen te stellen. Daar wordt ook hele actuele informatie gedeeld over de routes.

Vliegen

vliegtuig transaviaEen ticket naar Porto hoeft niet duur te zijn. Ik vloog met Transavia en betaalde 127 euro voor een retourtje incl. alle toeslagen. Het had nog goedkoper gekund op andere data.

Het nadeel van een retour Porto is dat je van Santiago terug moet met de bus. Een leuke rit, maar het kost je een extra dag en € 33,– voor het ticket. De bus vertrekt elke dag om 12.00 uur vanaf het busstation in Santiago. Vol = Vol. Daarom is het raadzaam om in het drukke seizoen je kaartje vooraf te bestellen. Dat kan via het internet bijvoorbeeld bij Busbud.com. De maatschappij heet Alsa. De bus stopt zowel bij het vliegveld als in het centrum van Porto. Een andere mogelijkheid is om vanuit Santiago de bus naar Vigo te nemen met MonBus ( €8,-). Vandaar verder met busmaatschappij  Autna naar Oporto Vliegveld (€12,-) of naar het centrum van Porto (€12,-). Kies je voor het vliegveld en moet je daar overnachten, dan is het AirPorto hostel aan te raden. Het ligt op 10 minuten lopen van het vliegveld. Ben je niet op een budgetreis, dan zijn er vele (betaalbare) hotels rond het vliegveld.

Vanuit Santiago kun je ook terug vliegen. Vaak is dat met een overstap. Let dan goed op hoe lang je onderweg bent, dat valt vaak erg tegen. Vueling heeft rechtstreekse vluchten naar Amsterdam Schiphol. Dat begint eind maart en loopt tot augustus. Vueling vliegt rechtstreeks op de maandag en donderdag.

Met de bus of trein naar Porto

Wil je niet vliegen en ga je liever met de trein dan kun je je reis uitstippelen en boeken via NSinternational.com. Hou er rekening mee dat je dan ongeveer 24 uur onderweg bent en het beste de slaaptrein kunt boeken. Je kunt ook met de bus, die rijdt ook de hele nacht door. Kijk eens bij checkmybus.nl voor opties. Ook Flixbus verzorgt busreizen naar Porto en Santiago de Compostela.

Van het vliegveld naar de stad Porto

Station Sao Bento PortoOm van het vliegveld naar de stad te komen kun je de metro nemen. Ik ging naar het station Sao Bento in het centrum van Porto, dat ligt vlak naast de kathedraal. Vanaf de aankomsthal volgde ik de bordjes naar de metro. Ik werd geholpen door een personeelslid die standaard naast de ticketmachine staat om je te helpen een kaartje te kopen. Dit, op een OV pas lijkend kartonnen kaartje, kostte mij € 2,70 voor een enkele reis. Dit is inclusief 50 cent voor het kaartje dat opnieuw oplaadbaar is. Naast de ticketautomaat staat een paal waaraan het kaartje geactiveerd moet worden. Er rijdt maar 1 metro vanuit het vliegveld, dus dat kan niet mis; Richting Estadio do Dragao. Ik moet 1 x overstappen op station Trinidade. Anders dan in Nederland moet je daar weer opnieuw je kaartje activeren. Daar de gele lijn nemen richting Santa Ovidio. Uitstappen bij Sao Bento, middenin het historische centrum van Porto.

Porto

Kathedraal PortoPorto is een heerlijke stad om wat tijd in door te brengen. Het is ook helemaal niet duur. Via Booking.com vind je gemakkelijk een betaalbare slaapplaats midden in het centrum. Ik sliep in Hostel One Rebeira en dat is me goed bevallen. Ik hoorde dat ze nu strikt een leeftijdsgrens tot 39 jaar aanhouden. Ben je ouder dan is Hostel Lost Inn een goed alternatief. Een bezoek aan de kathedraal van Porto mag je niet overslaan. Het is immers je startplek. Ik kocht er mijn pelgrimspaspoort (€1,50). Heb je die al in Nederland gekocht dan kun je bij de kathedraal je eerste stempels halen.

Booking.com

 Pelgrimspaspoort

pelgrimspaspoort credenial de peregrinoHet pelgrimspaspoort, of Credencial del Peregrino zoals de officiële naam luidt, is een soort stempelkaart waarop je onderweg stempels verzamelt van bijvoorbeeld herbergen, toeristenbureaus of restaurants. Je kunt hiermee in Santiago aantonen dat je in ieder geval de laatste 100 km wandelend hebt afgelegd. Je doet dat door minimaal 2 stempels per dag te verzamen. Je kunt hiermee een ‘Compostela’, een officieel bewijs ophalen.

Je hebt de Credencial nodig om in een albergue, een pelgrimsherberg te mogen overnachten. Ik haalde de mijne in de Kathedraal van Porto, maar je kunt hem ook alvast bestellen via Camino Comfort of Het Nederlands Genootschap van Sint Jacob.

Wandelgids Camino Portugués

John Brierley a pelgrims guide to the Camino PortuguesEen onontbeerlijk item is een routeboekje. Ik gebruikte de Engelstalige gids van John Brierley, A Pelgrim’s guide to the Camino Portugués. Ik kocht de uitgebreide versie, maar ik zou genoeg gehad hebben aan de veel dunnere gids met alleen de kaarten en de lijstjes met albergues. Ik moet bekennen dat ik mijn halve gids heb weggegooid. Te zwaar en volstrekt onnodig.

Inmiddels hebben meerdere gidsen de Costal route opgenomen. Ik nam voor mijn tweede reis de Engelse gids van Village to Village Camino Guides Camino Portugués en de Nederlandstalige Rother gids Caminho Portugues mee om ze te testen. De uitkomst daarvan vind je in het blog: Dit is de beste gids en route map voor de Camino Portugués. In dat blog worden ook andere gidsen besproken

Routeaanduiding

camino portuguesDe route wordt op vele wijzen aangeduid, je herkent het vanzelf. Bijvoorbeeld de gele pijlen die overal opgeschilderd zijn, bordjes met een gele Jakobsschelp op een blauwe achtergrond in allerlei vormen en zelfs grote verkeersborden. Op de centrale route staan paaltjes met een schelp waarop, tot op drie cijfers achter de komma nauwkeurig, de exacte afstand tot de kathedraal in Santiago staat.

De route is over het algemeen goed te volgen aan de hand van de bewegwijzering. Op plekken waar het onduidelijk was redde de wandelgids me. Echte problemen met de route had ik in Vigo en in Santiago, daar is geen pijl te vinden. Gewoon de weg vragen helpt dan goed.

Handige apps en GPX Camino Portugués

here we goIk had voor de zekerheid de app Here we go gedownload. Dit is een navigatieapp die offline werkt. Vooraf had ik de kaarten van Portugal en Spanje gedownload. Ik heb de app niet hoeven gebruiken.

Een echte handige app is Gronze.com. Deze app geeft gedetailleerde informatie over de centrale route en de overnachtingsmogelijkheden langs die route. Via de app kun je ook gemakkelijk een slaapplek reserveren via Booking.com. Inmiddels is de kustroute van Porto naar Santiago de Compostela ook opgenomen. In de testfase zit Gronze Maps. Met die applicatie kun je via je telefoon zien waar je bent op de route. Gronze Maps is onderdeel van Gronze.com. Je kunt de toepassing vinden in het menu van de Gronze.com App.

Wil je GPX files inladen in je eigen app of GPS apparaat, dan kun je die vinden op de website van het Nederlands Genootschap van Sint Jacop.

Ik ben ontzettende fan van de app Mapy.cz. Die heeft alle grote routes in Europa al standaard opgenomen. Ook de Camino Portugués, zowel de centrale als de kustroute staan er in.

Overnachten  

Onderweg zijn voldoende overnachtingsmogelijkheden, ook in de winter. Je kunt kiezen uit hotels, hostals en albergues. Deze laatste zijn speciale pelgrimsherbergen waar je voor een klein bedrag (vaak tussen de 5 en 10 euro) op stapelbedden in slaapzalen kunt overnachten. Er is vaak een keuken en een zitgedeelte waar je gebruik van kunt maken. Je kunt er douchen en in sommige albergues is er de mogelijkheid om gebruik te maken van een wasmachine en droger. De albergues worden vaak gerund door vrijwilligers. Nieuw is dat er in een aantal steden albergues municipal zijn gekomen. Vaak een samenwerking tussen de gemeente en de kerk. Dit zijn prachtige nieuwe voorzieningen met alles erop en eraan. Ik sliep bijvoorbeeld in Vila do Conde in de prachtig nieuwe albergue Santa Clara. Houd er rekening mee dat het in de albergues koud kan zijn in de winter. Over het algemeen is er geen verwarming.

Wil je meer privacy en luxe dan zijn er voldoende hotels en hotels langs de route. Je vindt ze in je wandelgids, via booking.com of via de app gronze.com.

Schoenen

Welke schoenen je het beste kunt meenemen is natuurlijk heel persoonsafhankelijk, maar ik kan stellen dat goede lichte wandelschoenen (A of AB) voldoen. Zorg wel dat je ze voldoende ingelopen hebt. Ga niet op stap met te zware bergschoenen, dat is nergens voor nodig.

Het is prettig om ’s avonds je wandelschoenen te verruilen voor iets anders, sandalen of lichte sneakers bijvoorbeeld.

Ben je onzeker over het aanschaffen van de juiste wandelschoenen, heb je ‘moeilijke’ voeten of anderszins klachten, laat je dan adviseren door Gert van den Berg van WandelschoenenOpMaat.nl. Ik heb daar super goede ervaringen mee. Zeker als je probleemvoeten hebt of problemen verwacht is het meer dan de moeite waard om je goed te laten adviseren. Pijnlijke voeten, of zere gewrichten verknallen je loopplezier. Meer weten over het juiste advies voor camino wandelschoenen, kijk dan in dit filmpje hoe Sander Janson van Camp to Go zijn camino wandelschoenen uitzoekt.

 

Rugzak

rugzak camino Ik had voldoende aan een 40 liter rugzak, ondanks dat ik in de winter liep en warme kleding en een dikke slaapzak mee droeg. Hoe groter je rugzak is, hoe meer je geneigd bent om meer mee te nemen. Waak daarvoor. Kijk ook uit met het gewicht van je rugzak. Sommige rugzakken wegen zelf al bijna 2 kilo.

Oefen met je rugzak thuis. Maak ook eens een lange wandeling met gewicht in je rugzak, dan kun je voelen waar het schuurt en knelt. Als dat thuis een beetje is, kun je de donder op zeggen dat het op de Camino een heleboel gaat zijn. Het draagcomfort van je rugzak is super belangrijk.

De eerste keer ging ik met een hele goedkope rugzak op pad. De tweede keer koos ik voor de Osprey Eja 48.  Die laatste is een aanrader! Een geweldige lichtgewicht rugzak en zoveel prettiger in gebruik dan de goedkope Quechua rugzak. Voor deze route is trouwens de Osprey Eja 38 groot genoeg.

Wat in je rugzak?

Wat je wel en niet meetilt in je rugzak hangt af van hoe de reis gaat maken. Ga je op een georganiseerde trip en overnacht je in hotels en laat je je bagage vervoeren, dan heb je onderweg niet veel meer nodig als een dagrugzak met regenkleding, water, wat calorierijk noodvoedsel en een portemonnee. Ga je van albergue naar albergue dan zal je echt moeten nadenken over wat je wel en niet mee neemt.

Ga zo licht mogelijk! Op het internet zijn heel veel paklijsten te vinden. Dit was mijn paklijst voor een camino in de winter.

Een mooie site is: Camino Comfort. Daar vind je meerdere voorbeelden van paklijsten, en kan je er spulletjes kopen die je goed kunt gebruiken onderweg.

Bagagevervoer op de Portugese Camino

Het is goed mogelijk om je bagage te laten vervoeren van plek naar plek. De organisatie die dat verzorgt heet Tuitrans. Telefoonnummer: +34-638555253 (van Porto tot Santiago)

Nadeel is dat je van tevoren al je accommodaties geboekt moet hebben en dus op schema moet lopen. Vind je dat geen probleem, overweeg dan om een georganiseerde reis te boeken. Dan weet je zeker dat er overal plek is en dat het met je bagage goed geregeld wordt. Eigen-Wijze reizen verzorgt bijvoorbeeld een mooie wandelreis van Porto naar Santiago de Compostela.

Wel of geen slaapzak? 

camino PortuguesDat is een vraag die me vaak wordt gesteld. Ik wandelde in de winter en was heel blij met mijn dikke donzen slaapzak in de koude albergues. Mijn slaapzak, de Lowland Outdoor ranger lite, weegt maar 1100 gram dus dat is goed te doen.

In de zomer kun je overwegen om je (dunne) slaapzak thuis te laten, een lakenzak is dan genoeg. Mocht het wel wat frisser zijn; in bijna elke albergue zijn extra dekens beschikbaar, hoewel die tijdens de coronapandemie overal weggehaald werden. Hou er rekening mee dat je over het algemeen op een plastic matras slaapt en een plastic kussen krijgt. Het is handig om iets bij je te hebben dat je kunt gebruiken als kussensloop.

In de hostels heb je luxe van een opgemaakt bed en handdoeken. Dat scheelt in je rugzak.

Wel of geen wandelstokken?

wandelstokkenDat is natuurlijk heel persoonlijk. Ik zou het wel doen. Hoewel het klimmen en dalen en moeilijke ondergrond erg meevalt op deze route, vind ik het fijn om met stokken te lopen. Het ontlast je knieën en je houding blijft rechter, ook met een zware rugzak. Als je nog wandelstokken moet aanschaffen koop dan lichtgewicht stokken die je in kunt korten.  Vergeet niet de rubberen doppen onder je stokken. Een reservesetje is handig, ze zijn onderweg moeilijk te krijgen.

Meer weten over wandelen met wandelstokken? Lees dan: 6 weetjes over het lopen met wandelstokken. Moet je ze nog kopen, dan is dit artikel handig voor jou.

Water en eten

Langs de route vind je verschillende eet- en drinkgelegenheden. Maar gok er niet op. Het kan soms zomaar tegenzitten. Zorg daarom dat je altijd voldoende drinken bij je hebt. Ik ben fan van de waterzak. Dat maakt het gemakkelijk om zo af en toe een slokje te nemen, zonder je in allerlei bochten te moeten wringen om je drinkfles uit je rugzak te halen. Een waterzak houdt ook je rugzak stabiel. een waterfles in een van beide zijvakken geeft disbalans. De drinksystemen van Osprey zijn prettig in gebruik. Nog nooit lekkage gehad. Neem géén camelbag met schroefdop!

In je rugzak mag ook het calorierijke tussendoortje niet ontbreken. Dat kun je soms zomaar nodig hebben.

Waterdicht inpakken 

wandelen met rugzakEen van de vervelendste dingen die je kan overkomen op een trektocht is dat je bagage nat wordt. Een hoes om je rugzak blijkt vaak niet afdoende. Ik pak de dingen die écht niet nat mogen worden in een zip lock bag. Kleding gaat in een vacuümzak. Daarmee bespaar ik ruimte in mijn rugzak en het is ook nog eens waterdicht. Een goede tip is om aan de binnenkant van je rugzak eerst een vuilniszak met aantrekkoortje te plaatsen en daar je spullen in te verpakken. Koortje aantrekken, rugzak dicht en klaar. Kun je nooit overvallen worden door een regenbui.

Pas wel op met knisperende plastic zakken. Je mede pelgrims kunnen daar ontzettende last van hebben, vooral als je en vroege vertrekker bent. Daarom gebruik ik ook oprolbare drysacks.

Drukte onderweg

board langs de camino portugues

De Camino Portugués is veel minder druk dan de Camino Frances, toch kan het in de periode van mei tot september al aardig bedrijvig worden. Dat merk je niet zozeer onderweg, maar meer in de albergues waar je andere pelgrims zult ontmoeten. Ik liep in november en in december. Toen was het echt stil op de route. Een aantal nachten was ik zelfs de enige gast in de albergue.

Wanneer Camino Portugués lopen?

Wanneer je de Camino Portugués het beste kunt lopen is erg persoonsafhankelijk. Ga je voor de rust en ben je het liefste alleen, ga dan voor de wintermaanden. Het kan dan wel slecht weer zijn en erg waaien, wat vooral vervelend is langs de kustroute. Een aantal accommodaties zijn dan dicht, maar er is nog voldoende open om je geen zorgen te hoeven maken over een slaapplek. Het is zelfs een groot voordeel dat er altijd plek is, als een accommodatie open is.

Het voorjaar en het najaar zijn de mooiste maanden. In de zomer kan het erg heet zijn.

Kiezen voor de kustroute of de centrale weg?

Dit is zo ongeveer de meest gestelde vraag en ik heb er geen afdoende antwoord op. Het hangt helemaal af van wat je leuk vind. Ik hou bijvoorbeeld erg van langs de zee lopen en vind het heerlijk om kilometers langs over houten vlonders over het strand te gaan. Van anderen hoorde ik dat ze dat bloedsaai vonden.

De centrale route is historischer, je komt door leuke stadjes en er valt meer cultuur te snuiven. Ik vond ze allebei prachtig.

WIFI

Camino EngelDe WIFI voorziening onderweg was boven alle verwachting. In elke albergue, elk pension of hotel is gratis WIFI. Niet overal even snel, maar toch. Wat mij helemaal verbaasde was dat ook in nagenoeg elk restaurant, koffietentje of bar gratis WIFI aanwezig was. Het wachtwoord moet je meestal aan de bar vragen, maar dat krijg je zonder problemen.

Tijdsverschil

stationsklokToch ook maar even wijzen op het tijdsverschil. In Portugal is het 1 uur vroeger dan in Nederland. Er is geen tijdsverschil tussen Nederland en Spanje. Dus op het moment dat je de grens tussen Spanje en Portugal oversteekt moet je horloge weer een uur verder. Reis je met de bus terug naar Porto, vergeet dan niet je horloge weer terug te zetten.

 

Georganiseerde reis

Er zijn een aantal mensen die groepsreizen naar Santiago de Compostela organiseren. Iedereen heeft natuurlijk zijn eigen overwegingen, maar ik zou hier nooit voor kiezen. Een pelgrimsreis is wat mij betreft bij uitstek iets wat je alleen onderneemt, waardoor je volledig openstaat voor alle indrukken die je opdoet en mensen die je onderweg ontmoet. Eigen keuzes maken, op jezelf aangewezen zijn, zelf verantwoordelijk zijn en vertrouwen hebben, zijn kernwoorden die passen bij een pelgrimsreis. Vind je het toch spannend om alles zelf te regelen, kies dan voor een individuele reis bij bijvoorbeeld Eigen-Wijze Reizen. Die verzorgt een mooie wandelreis van Porto naar Santiago de Compostela.

 

Start wandelroute

Porto

Porto muurschilderingIk ga ervan uit, dat als je in Porto begint, je start vanuit de Kathedraal. Sommige pelgrims starten vanaf het vliegveld. Dan sluit je aan op de centrale route. Het eerste stuk gaat dan over industrieterreinen.

Ik had de nacht doorgebracht in het centrum van Porto (mooie stad!) en ging eerst naar de Kathedraal om mijn pelgrimspaspoort op te halen. Het was mij afgeraden om door de stad te lopen, daarom nam ik bij het station Sao Bento bus lijn 500. En prachtige route langs de rivier bracht mij naar het station Matosinhos Mercado. Als je daar uitstapt zie je een brug liggen. Als je die brug overgaat, zit je op de route. Je kunt ook naar Matosinhos Mercado met de metro.

De tweede keer wandelde ik wel door de stad. Dat is toch veel leuker en heel goed te doen. De route is eigenlijk simpel; je loopt naar de rivier de Douro en gaat dan noordwaards. Gele pijlen zijn er niet in overvloed, maar als je de rivier aan je linkerhand houdt loop je goed. Nadat je bij station Matosinhos Mercado de brug bent overgegaan en bij Matosinhos de boulevard opzoekt, zal je de eerste gele pijlen weer vinden.

Tips onderweg

♦    Als je er voor kiest om bij de Kathedraal te beginnen en je vindt lopen tot Vila do Conde wat te lang voor de eerste dag (34 km) kun je ook overnachten in Vila Chä. Daar is een Albergue die niet in de pelgrimsguide van Brierley staat.

♦    Ik sliep in Vila do Conde in de albergue Santa Clara, een spiksplinternieuwe Albergue die ook nog niet in de gids van Brierley staat. Bij de Albergue kun je een lijst krijgen van andere albergues langs de route van dezelfde overkoepelende organisatie. Deze zijn allemaal open in de winter.

♦    Als je in Marinhas in de Albergue wilt overnachten moet je je melden bij het Rode Kruis gebouw. Daar betaal je en krijg je de sleutel als je de eerste bent. De voordeur zit aan de achterkant van het gebouw en de douches vind je buitenom beneden.

♦    In Caminha kun je de code van deur van de Albergue ophalen bij het restaurant op de hoek.

♦    Vigo is een grote, drukke stad. Ik vond het er niet leuk. Een alternatief is om vanuit A Ramallosa een (mooiere) korte route te doen naar Freixio (15,5 km) en de dag erna naar Redondela (23 km) te lopen en zo Vigo over te slaan.

Santiago de Compostela

CompostelaAls je tenslotte in Santiago de Compostela aankomt is het, vanaf de camion Portugués echt even zoeken om bij de Kathedraal uit te komen. Je ziet hem niet liggen en gek genoeg zijn er vanaf die kant in Santiago amper gele pijlen.

Het is handig om meteen door te lopen naar de Officina de Perigrinos, waar je op vertoon van je pelgrimspaspoort een mooi geschreven bewijs kunt krijgen: de Compostela.

Elke dag is er om 12.00 uur en 19.30 uur een pelgrimsmis in de Kathedraal van Santiago. Als welkom begint de mis met het voorlezen van de pelgrims die Santiago hebben bereikt en die in de afgelopen 24 uur aanspraak hebben gemaakt op de Compostela. Naast hun namen worden ook hun nationaliteit en het beginpunt van waar ieder zijn/haar tocht is begonnen, opgenoemd.

De mis met het grote wierookvat, de Botafumeiro, was in 2016 op de vrijdagavond. Het is elk jaar afwachten of er voldoende financiën zijn om het vat elke vrijdag te laten zwaaien.


camino Santiago de Compostela St Jacopsschelp

Mijn Camino Portugues

Ik liep mijn Camino Portugués eind november. Ik wilde de drukte vermijden maar door omstandigheden lukte het me pas erg laat in het jaar te gaan. Vooraf had ik me gerealiseerd dat verschillende Albergues dan misschien wel dicht zouden zijn. Dat vond ik niet zo’n probleem; ik zou altijd kunnen uitwijken naar hostels of hotels. Ik maakte me meer zorgen over het weer. Eind november, begin december zijn er korte donkere dagen met over het algemeen veel regen en een temperatuur van 5 tot 15 graden. Dat kon wel eens koud en nat worden.

Ik heb uitzonderlijk veel geluk gehad met het weer. Elke dag scheen de zon en ik kon overdag in een T-shirt wandelen. Geen spatje regen in 14 dagen.

Het werd een wandeltocht waarbij ik veel alleen was. Slechts enkele dagen had ik een wandelmaatje. De albergues waren uitgestorven. Meestal had ik de hele slaapzaal voor mijzelf. Daar stond wel tegenover dat de ontmoetingen met andere pelgrims ook meteen veel intensiever waren.

Vooraf had ik al bedacht dat ik zo vaak als mogelijk een blog zou posten over mijn wandeldag. Door de rustige avonden had ik uitgebreid tijd om verslag te doen. Dat maakte dat ik op een andere manier een hele bijzondere reis kreeg. Via Facebook en de Wandelvrouw site ‘liepen’ een heleboel lezers met mij mee. Interactief wandelen. Het was geweldig en hartverwarmend.

Ik schreef elke etappe een blog:

Θ  Van Enkhuizen naar Porto, Hier begint mijn Camino Portugues

Θ  Van Matosinhos naar Vila do Conde, De eerste wandeldag vanuit Porto

Θ  Van Vila do Conde naar Marinha, Camino de la Costa; ik geniet

Θ  Van Marinhas naar Viana do Castelo, Easy going on the camino

Θ  Van Viana do Castelo naar Caminha, laatste etappe in Portugal op de Camino

Θ  Van Caminha naar Mougás, 6 dagen onderweg en nu al bedwantsen

Θ  Van Mougás naar A Ramallosa, Het wordt steeds vermakelijker op de Camino Portugués

Θ  Van A Ramallosa naar Vigo, gewoon een dag van een pelgrim

Θ  Van Vigo naar Arcade, Dag 9 was heimweedag

Θ  Van Arcade naar San Amaro, Een topdag eindigt met een houtvuur

Θ  Van San Amaro naar Padrón, Het is altijd verder dan je denkt

Θ  Van Padrón naar Santiago de Compostela, Santiago de Compostela bereikt

 

flavicon wandelvrouw