Artikel bijgewerkt: 28-6-2019
“Wandelvrouw, wil je mensen waarschuwen voor de eikenprocessierups. Ik ben er mee in aanraking geweest en ik verga van de jeuk. Dit gun ik niemand.” Zo ongeveer ging het berichtje dat ik vorig jaar ontving op mijn telefoon toen ik in het buitenland was. Er zaten afschuwelijke foto’s bij van volkomen rood uitgeslagen armen, die er verschrikkelijk pijnlijk uit zagen. Ik kon op dat moment niets met de vraag, maar de foto’s bleven door mijn hoofd spoken, vandaar dit ik er dit artikel over schreef. Nu, één jaar later, is de processierups weer volop in het nieuws en zegt men dat het probleem nog veel erger is dan vorig jaar.
De eikenprocessierups wordt als een plaaginsect beschouwd
Extra overlast
Het kenniscentrum Eikenprocessierups van de Wageningen Universiteit meldt dat het dit jaar wel heel erg is met de eikenprocessierups. Hoe dat komt? Er worden 2 redenen gegeven: de rups gedijt goed in de warmte. En het was lekker warm en droog dit voorjaar. Ook het feit dat er op veel plekken bezuinigd is op de bestrijding, waardoor er op veel plekken oude nesten zijn blijven zitten, is een oorzaak. Als je weet dat een niet-verwijderd nest het jaar erna leidt tot een vervijfvoudiging van het aantal rupsen, snap je wat er gebeurt als de processierups bestrijding niet serieus wordt genomen.
Waar
De rups wordt vooral gesignaleerd in zomereiken langs lanen in steden en dorpen, erfbeplantingen op campings en landgoederen in bosrijke omgevingen. Vroeger vooral in het zuidoosten van ons land maar nu lijkt hij zijn weg door heel Nederland gevonden te hebben. De rupsen verplaatsen zich ’s nachts, op zoek naar voedsel, waarbij zij in lange stroken dicht bij elkaar voortkruipen, wat doet denken aan een processie. Vandaar hun naam.
Brandharen
Waar krijg je nu eigenlijk last van bij zo’n processierups? Het zijn de brandharen. Elke rups heeft zo’n 700.000 tot 1 miljoen brandharen. Het zijn pijlvormige haren, die bij een bedreiging worden afgeschoten. De haren kunnen dan makkelijk de huid, de ogen en de luchtwegen binnendringen. De losse haren die in de omgeving zwerven, kunnen ook los van rups overlast geven, soms tot nog wel 8 jaar later. Trap ook nooit een eikenprocessierups dood. Dat kan leiden tot een explosie van brandharen.
Jeuk
De brandharen veroorzaken jeuk, zwellingen, huiduitslag, irritatie aan de ogen en/of luchtwegen. Niet voor iedereen even erg, het is ook een kwestie van er gevoelig voor zijn. De jeuk kan verschrikkelijk zijn. Bij oogklachten of benauwdheid is het raadzaam om een huisarts te consulteren.
Voorkomen
Hoe kun je voorkomen dat de eikenprocessierups je te grazen neemt? Let goed op de waarschuwingen. Bomen met linten, borden en ander afzetmateriaal geven duidelijk aan dat de eikenprocessierups er zit. Vermijd deze plekken. Ga er vooral niet in de buurt op de grond zitten. Je bent aan de beurt.
Je kunt heel veel doen met kleding om je te beschermen. Bedek armen en benen.
Genezen
Ben je toch met de brandharen in aanraking gekomen, dan kun je de aangedane huid proberen te strippen met plakband. Daarmee vang je de brandharen die nog op je huid zitten. Ik zag de tip om een kleefroller te gebruiken voorbij komen. Ook goed spoelen met lauw water helpt. Niet wrijven, daarmee maak je het alleen maar erger. Zalf of creme met aloë vera of calendula kan verlichting bieden. Ook met de koude producten van Ice Power worden goede resultaten gemeld.
Besmette kleding doe je meteen in de wasmachine. Wassen op 60 graden, als dat kan.
Op social media kwam voorbij dat het ontzettend goed werkt om de aangedane plekken zo heet mogelijk te verwarmen met een fohn. Mensen waren hier echt enthousiast over. Het lijkt me de moeite waard om het te proberen. Baadt het niet dan schaadt het ook niet. Tenminste, wel zorgen dat je je huid niet verbrandt.
Ook nog goed nieuws?
Dan vraag ik me af, heeft de uitbraak van de eikenprocessierups ook een positief kantje? Ik hoop bijvoorbeeld dat het een wonderschone vlinder wordt. Maar helaas. Het is een bruingrijze nachtvlinder met donkere dwarslijnen.
Let ook op met honden, die kunnen er ook behoorlijk last van krijgen dus honden ook weghouden bij de bomen.
En toch blijven melden als je er 1 ziet. Bij ons in het dorp zijn er ook weer heel veel bomen aangetast en gemarkeerd maar toch onlangs weer een nest gevonden. Gemeld bij de gemeente die gelijk actie er op genomen heeft.
gekneusd blad van de weegbree helpt tegen de jeuk.
Zalf met lidocaine. Dat verdoofd de huid. Dat zit o.a. in sommige zalfjes voor aambeien. Bij mij hielpen de coolgels niet, het werd wel koel, maar de jeuk was niet te hebben. De aambeienzalf was een verademing.