Wandelen op Kythira | Een ontdekkingstocht over het Griekse eiland

“Kom je ook eens wandelen op Kythira?”

Huh, waar? Kythira, nog nooit van gehoord. Het bleek een Grieks eiland te zijn, vlak onder de Peloponnesos en boven Kreta. De vraag kwam van Frank van Weerde, een bevlogen wandelspecialist. Hij streek twintig jaar geleden op Kythira neer en ontwikkelde met zijn bedrijf Pyrgos House een prachtig aanbod aan vakantiereizen, waaronder enkele meerdaagse wandeltrektochten over het eiland. Ik neem een kijkje op zijn website en word steeds enthousiaster. Dus, waarom niet? Kythira, here I come.

We spreken elkaar op de Fiets en Wandelbeurs, waar Frank elk jaar staat. Ik krijg een kaart van het eiland mee en een boek met eenentwintig interviews met Kythirianen, geschreven door Frank zelf. Het is een prachtig tijdsdocument. Een monument van de eilandcultuur. Dat de Kythirianen blij zijn met Frank, blijkt tijdens mijn reis keer op keer. Maar daarover later meer.

We besluiten dat ik een reis op maat ga maken. Frank biedt drie trektochten aan: Rondje Noord, Rondje Zuid en de lange Trektocht Kythira, bedoeld voor de geoefende loper. Omdat het noorden heel anders is dan het zuiden, wil hij me van alles iets laten zien. Kom maar op, denk ik. Ik ben benieuwd.

Praktisch begin van de reis

Frank helpt me bij het uitzoeken van de vluchten. Eerst naar Athene, dan overstappen op een klein vliegtuig naar Kythira. Alles verloopt soepel. ’s Ochtends na het ontbijt vertrek ik van huis, en voor het avondeten ben ik in Potamos, een van de grotere plaatsen op het eiland. Tasos, de vaste chauffeur van Frank, haalt me op van het vliegveld. Hij spreekt goed Engels en vertelt onderweg enthousiast over het eiland.

Kythira is met zijn 280 km² niet groot en heeft zijn oorspronkelijke karakter behouden. Je vindt er geen massatoerisme. In juli en augustus komen vooral Griekse vakantiegangers naar het eiland, en wat andere Europeanen die Kythira inmiddels ontdekt hebben. Ze komen vooral voor de mooie stranden. Buiten het hoogseizoen is het er heerlijk rustig. Er wonen ongeveer 3.500 mensen verspreid over 62 dorpen. Veel jongeren trekken weg voor studie en werk. In het verleden zijn veel Kythirianen geëmigreerd, vooral naar Australië. Vandaar de bijnaam ‘kangoeroe-eiland’.

In Potamos verblijf ik in Hotel Porfyra. Daar staat Frank me al op te wachten. Dat doet hij bij al zijn gasten. De eerste avond is er een uitgebreide briefing: ik krijg een overzicht van alle overnachtingsadressen, ontbijtplekken (soms met vouchers), suggesties voor restaurants en alle belangrijke telefoonnummers, inclusief dat van Frank, die 24 uur per dag bereikbaar is. Voor elke wandeldag is er een wandelgidsje én natuurlijk de kaart van Kythira. Ik stel nog wat vragen en loop daarna met een gerust gevoel terug naar het hotel. Alles is goed geregeld. Klaar voor morgen!

Wandeldag 1

Ik doe vandaag de zesde dagtocht van Rondje Zuid en wandel van Potamos naar Mitata.

• Totaal: 16,10 km waarvan 2,7 km verhard
• Totale stijging: 572 m
• Totale daling: 647 m

Heb ik dit? Ik trek de gordijnen open en zie regen. Niet een beetje regen, maar het komt met bakken uit de lucht. Ik slik mijn teleurstelling weg en kleed me aan. Eerst maar eens ontbijten.

Dat doe ik in het Kafeneion Proventza aan het plein van Potamos. In de twee minuten lopen naar het café ben ik al zeiknat geworden. Als ik het Kafenion binnenstap, kijken twintig mannen op van hun drukke gesprekken aan de tafeltjes. Ha, dit is Griekenland: samenscholende mannen met veel te bespreken. Mij hadden ze waarschijnlijk niet verwacht. De dame achter de bar wel. Ze zet een heerlijk ontbijtje voor me klaar. Ik neem het wandelgidsje voor vandaag door. Frank had me al een plastic hoesje gegeven. Dat komt vandaag goed van pas.

Maar wat schetst mijn verbazing als ik na het ontbijt naar buiten ga: de regen is overgegaan in een zachte motregen. Ik loop terug naar mijn kamer, pak mijn kleine rugzak verder in en zet mijn grote tas klaar voor transport. Die wordt later op de dag opgehaald en naar het volgende adres gebracht. Luxe!

Als ik weer buiten kom, is het nagenoeg droog. Ik besluit mijn regenbroek niet aan te trekken. Ergens deze ochtend zal ik dat nog wel even doen, maar dat is maar voor een kwartiertje. Verder blijft het droog, en dat zal de rest van de week zo blijven. Ik krijg het mooiste wandelweer dat je je maar kunt wensen.

De wandeling

De eerste wandeldag gaat door heuvelachtig gebied en buigt af naar het zuiden, waar het vlakker wordt. Het is een prachtige tocht door rivierbeddingen (zowel droog als nat), door kloven en later door de olijfboomgaarden in een vriendelijk landschap.

Hoogtepunt is de oude hoofdstad Paleochora: nu een ruïnestad waar je vrij doorheen kunt lopen. De hele dag ben ik geen mens tegengekomen. Vooral in de ruïnestad geeft dat het gevoel alsof je de eerste ontdekker bent van deze bijzondere plek.

Onderweg geniet ik van uitbundige bloemen, van de vele kerkjes, van het mooie klooster Osios Theodoros, en van het liefelijke dorpje Pitsinades. Het is allemaal even bijzonder.

Voor een volledig verslag met foto’s, van deze mooie eerste dag ga je naar dit artikel: Dwars door kloven en geschiedenis – mijn eerste wandeldag op Kythira

Overnachten bij de imker

Ik kom aan bij guesthouse Aplynori. In de beschrijving staat dat de eigenaren, Eleni en Yannis – die ook een kaasmakerij en imkerij hebben – er waarschijnlijk niet zullen zijn. De deur is open en ik lees welke kamer voor mij is.

De volgende ochtend maak ik kennis met Yannis, die samen met zijn moeder (die verderop woont en uitstekend Engels spreekt) het ontbijt voor me klaarmaakt. Top geregeld! En de lekkerste tijmhoning ooit.

’s Avonds loop ik het uitgestorven dorp in. Aan het dorpsplein zit Taverna Michalis, een prachtig restaurant waar in de open keuken nog traditioneel gekookt wordt. De houtkachel brandt en het is gezellig. Ik ontmoet een uit Australië teruggekeerde emigrant, die mijn avond opvrolijkt met mooie verhalen.

wandeldag 2

Dag 8 van Rondje Noord van Mitata naar Avlemonas

• Afstand: 13,6 km (1,7 km verhard)
• Totale stijging: 468 m
• Totale daling: 734 m

Met uitzicht de dag beginnen

Na het ontbijt wandel ik weer naar het dorpsplein. Hier heb ik een prachtig uitzicht over de vallei waar ik vandaag doorheen ga wandelen, helemaal tot aan de zee.

Fossielen, bloemen en gemiste kansen

Ik wandel het dorp uit en kom op een brede zandweg die prettig in brede lussen naar beneden loopt. Dat wandelt lekker weg, zo lekker dat ik een afslag mis naar ‘een indrukwekkend overhangende rots met een vrijwel onzichtbaar kerkje’. Hier lieten vrouwen hun baby achter als het een buitenechtelijk kind was. Ik had daar graag even willen stilstaan. Wat een leed!

Mijn dag verloopt verder soepel. De weg kronkelt naar beneden. In het zand zie ik allerlei schelpenresten en fossielen: restanten van de vroegere zeebodem. De heuvel van Paliokastro blijft mijn uitzicht bepalen.

Een lunch onder olijfbomen

In het dal loop ik door olijfboomgaarden. In combinatie met de gele bloemen is dat oogverblindend mooi. Het is een mooie half zonnige dag. Ik zoek een fijne lunchplek onder een olijfboom, die nog niet al te veel schaduw geeft.

Van strand naar strand

Op het laagste punt van het dal loop ik tegen een brede droge rivierbedding aan. Ik volg die een tijdje tot ik over de bedding het laatste stukje naar de zee toe loop. Ineens ligt het strand van Paleopoli voor me.

Via een kustweg kom ik hoog boven het volgende strand. Daar vind ik de troon van Aphrodite met prachtig uitzicht over zee, antieke steengroeves en mooi uitgehouwen openingen in de rotswand. Het is een ontdekkingstocht. Via een hekje daal ik af naar het volgende strand, waar ik richting Avlemonas, mijn eindbestemming, loop.

Slapen bij de citroenbomen

In Avlemonas logeer ik bij Poppie Rooms. Ik heb een prachtig appartementje met een grote kamer met keukentje, badkamer, slaapkamer en buitenterras. Daar ga ik lekker zitten bij de citroenbomen die nog vruchten dragen.

Ik was van plan in de avond het havenstadje te gaan verkennen, maar ik krijg een telefoontje van Frank dat alles gesloten is in het dorp. De straten liggen open omdat er nieuwe waterleiding wordt aangelegd. Frank regelt een taxi voor me. Ik mag kiezen welk restaurant. Nou, doe die van gister maar. Dat was supergoed en heel gezellig. En zo komt het dat ik aan het eind van de dag weer precies ben waar ik ’s ochtends begon.

Iedereen kent Frank. Wie ik ook tegenkom op het eiland, of ze beginnen zelf over Frank als ze mijn wandelschoenen en rugzak zien, of er klinkt een instemmend geluid als ik vertel dat ik door Frank ben uitgenodigd om het eiland te bezoeken. Ja Frank, die kennen ze wel. Hij doet veel voor het eiland, klinkt het dan. Ze doelen dan op het binnenhalen van gasten, het snoeien van de wandelpaden en het bekendheid geven aan Kythira. Later blijkt ook dat Frank 4 jaar geleden is begonnen met zondagwandelingen voor de inwoners. Elke week vanuit een ander dorp. Die wandelingen zijn mateloos populair, de Kythirianen die niet gewend zijn om te wandelen, leren zo hun eigen eiland kennen. Daar is dan een Nederlander voor nodig……

Wandeldag 3

Dag 1 van Rondje Zuid – Rondwandeling Mylopotamos

• Afstand: 8,8 km (waarvan 3 km verhard)
• Totale stijging: 550 m
• Totale daling: 550 m

Zonnig ontbijt

De dag begint met een uitgebreid ontbijt in de accommodatie. Ik neem het ontbijtblad mee naar buiten en geniet op het terras van het ochtendzonnetje. Ik word om half tien opgehaald door de taxi om naar het zuiden van Kythira gebracht te worden. Ik ga vandaag een rondwandeling maken vanuit Mylopotamos.

Mylopotamos: start van een magische wandeling

Ik check in bij Iota Apartments, zet mijn tas neer in het appartement en ga meteen op weg en volg de weg naar beneden richting een bijzondere toren. Het prachtige dorpscafé O Platanos is de eerste aanwijzing in mijn wandelgids. Het ziet er super mooi uit. Hier ga ik vanavond eten!

In de vallei van de watermolens

De rondwandeling van vandaag behoort tot de mooiste die ik ooit heb gemaakt. Vanaf het dorpsplein van Mylopotamos daal ik af in een kloof waar de Neraida beek door stroomt. Vlak onder het dorpsplein, in een beschutte kom komt de Fonissa waterval naar beneden. Het heldere water creëert een lichtgroen meertje, en het zonlicht filtert prachtig door de bomen. Het is een betoverende omgeving.

Ik volg de Neraida beek verder naar beneden. Deze beek leverde het water waarop maar liefst 23 watermolens draaiden. Ze raakten in verval na de tweede wereldoorlog en de kloof groeide dicht waardoor de molens moeilijk bereikbaar waren.

Het was Frank die de molens ‘herondekte’  en samen met een Philippas, een teruggekeerde emigrant die de molen van zijn grootvader restaureerde, ijverden ze voor het weer begaanbaar maken van het pad. De gemeente heeft geld beschikbaar gemaakt en nu is het misschien wel de mooiste wandelroute van het eiland.

Langs de beek kom ik verschillende ruïnes tegen van oude watermolens en stenen bruggen. Meerdere watervallen laten het water naar beneden stromen. Het is een natte winter geweest en dat zie je. Het voelt bijna sprookjesachtig, vooral omdat ik hier helemaal alleen ben. Dit geheime plekje is even helemaal van mij.

De burcht van Kato Chora

Met tegenzin verlaat ik de kloof, maar al snel bereik ik een prachtig hooglandgebied. Ik kan zo ver kijken als mijn ogen reiken, en overal bloeien bloemen. In de verte zie ik de burcht van Kato Chora liggen.

De burcht is een bijzondere plek, ooit een strategisch uitkijkpunt over de westkust en een bescherming tegen piraten. Nu is het een ruïnestad waar ik vrij rondloop. De vele ruïnes, kerkjes, doorkijkjes en prachtige uitzichten over de vallei maken het een perfecte plek om even stil te staan. De hele ruïnestad is ingelegd in een veld van bloemen. Ook hier ben ik weer helemaal alleen en kan ik de schoonheid van de omgeving in me opnemen.

Een extra lus

Verder maak ik nog een lus voordat ik terugkeer naar Mylopotamos. Deze lus brengt me langs misschien wel het mooiste wandelbankje dat ik ooit ben tegengekomen. Het is een moment van rust, waarbij ik even de tijd neem om alles op me in te laten werken.

Een dag vol indrukken

Er valt zoveel meer over deze bijzondere wandeldag te vertellen, maar ik wil je nog niet al te veel verklappen. Er komt een uitgebreid blog met foto’s.

Overnachten in Mylopotamos

Die avond eet ik bij O Platanos, op het dorpsplein. Het is een sfeervol restaurant waar de houtkachel snort. Het wordt best fris later op de avond, maar de warmte van de kachel maakt het gezellig. Het eten is weer heerlijk, maar zoals altijd veel te veel. In Griekenland is het heel normaal om het overgebleven voedsel mee te nemen. Elk restaurant heeft daar speciale doosjes voor. Ik vind het heerlijk om tijdens mijn wandeling de overgebleven Griekse salade en de pasteitjes gevuld met groenten en kaas als lunch te eten.

Wandeldag 4

Dagtocht 7 van de Kythira Trektocht – Livadi – Kapsali

• Afstand: 18,5 km (waarvan 6,3 verhard)
• Totale stijging: 935 m
• Totale daling: 2004 m

Ontbijten bij O Platanos

Vandaag ga ik samen met Frank wandelen. Superleuk! Maar eerst ontbijt ik bij O Platanos, waar ik een bijzondere ervaring krijg. Ik krijg een groot bord met allerlei heerlijke ontbijthapjes, iets wat ik hier nog niet eerder heb gezien. Het is ongelofelijk lekker! [onthoud deze tip!]

Onderweg naar Livadi

Frank komt me ophalen met de auto en we rijden naar Livadi, een wat grotere plaats waar het echt leeft. Ik zie een bank, winkels en kantoren. We halen eerst onze lunch op bij een druk bezochte bakker. Ik kijk verwonderd om me heen, zoveel mensen heb ik al dagen niet bij elkaar gezien.

Wandelen met Frank

Dan wandelen Frank en ik het dorp uit. Anders dan andere dagen hoef ik nu niet de wandelbeschrijving bij de hand te houden. Frank kent de weg en ik wandel gezellig mee. Wat het zo leuk maakt, is dat hij van alles weet te vertellen over het eiland en wat we onderweg tegenkomen: de kerkjes, de architectuur, de geschiedenis.

Panagia sto Katafygadi kerk

Aangekomen bij de Panagia sto Katafygadi kerk (Onze Lieve Vrouwe in het Toevluchtsoord), vist Frank de sleutel ergens op. Ik prijs me gelukkig dat ik Frank bij me heb, maar ik ontdek later dat de locatie van de sleutel gewoon in de wandelgids staat. We kunnen de kerk van binnen bekijken en ik krijg uitleg over de iconen die links en rechts naast het altaar hangen. Daar heb ik dan wel weer echt mazzel mee.

Onder de kerk bevindt zich een andere kerk, een schuilgrot, waaraan de kerk zijn naam dankt.  Frank gaat voor, want het is een plek waar veel wespen kunnen zitten. Gelukkig valt het mee, en kunnen we de grot zonder problemen bekijken.

Agios Dimitrios: een bijzonder kerkje

We wandelen verder naar de volgende kerk: de kerk van Agios Dimitrios. Dit kerkje is qua architectuur heel bijzonder. Ik blijf nieuwe vormen ontdekken in dit uit de 13de eeuw stammende kerkje. We kunnen niet naar binnen, maar de buitenzijde van dit kerkensemble, bestaande uit vier aan elkaar gebouwde kerkjes, is al heel bijzonder.

Hoogtepunten langs de kust

Ook vandaag weer een wandeling met vele hoogtepunten. We wandelen met uitzicht op de kust en de zee waarin het rotseiland Hytra ligt, dat ons steeds blijft volgen. We bezoeken het grotkerkje van Agia Pelagia en we stoppen voor de lunch in de baai van Feloti, aan een verlaten haventje. Ik fantaseer dat het heerlijk moet zijn om hier een jaar in een vissershut door te brengen, om de vier seizoenen mee te maken op Kythira.

Venetiaanse Burcht van Chora

Wanneer we weer omhoog wandelen, lijkt het alsof de Venetiaanse Burcht van Chora oprijst uit het landschap. Hoe dichterbij we komen, hoe imposanter de burcht eruit ziet. De burcht en de huizen eromheen liggen op een rotspunt en kijken uit over de zee.

Chora, de hoofdstad van Kythira, blijkt een charmante plek te zijn met schattige witgekalkte huizen en natuurlijk veel Grieks-blauw houtwerk. Helaas heb ik geen tijd om de burcht te bezoeken, want in het voorseizoen sluit deze om drie uur en het is al bijna zover.

Van Chora naar Kapsali

Ik daal af bij de burcht en wandel om de rotspunt heen. Er volgt nog een mooie route naar Kapsali, dat ik al van verre zie liggen. Daar eindigt mijn wandeltocht van vandaag.

Overnachten in Kapsali

Kapsali is een fotogeniek havenplaatsje, gelegen aan een schitterende baai die door rotsen in tweeën wordt gedeeld. Aan de ene kade liggen de traditionele vissersboten, de zogenaamde kaïks, die zorgen voor de bedrijvigheid van de vissers. Aan de andere kant bevindt zich de boulevard met verschillende restaurants en het strand. In de zomermaanden kan het hier erg druk zijn, maar nu is veel dicht.

Ik heb een appartementje bij Aphrodite Apartments, gelegen op de tweede rij achter de boulevard, met een geweldig uitzicht over de zee.

’s Avonds eet ik aan de boulevard. Vis, natuurlijk, want die komt hier supervers binnen.

De laatste dag

Dagtocht 7 van Rondje Zuid – Kapsali -Agia Sofia – Kapsali

• Afstand: 7,8 km (0,8 km verhard)
• Totale stijging: 335 m
• Totale daling: 335 m

Vandaag word ik om half twee opgehaald om naar het vliegveld te gaan. Deze prachtige wandelvakantie is bijna voorbij, maar voor de ochtend staat nog een mooie rondwandeling op het programma.

Volgens mijn overzicht kan ik om 9.00 uur terecht bij Chrysopsaro/Goldfish, halverwege de boulevard, voor een ontbijtje. Ik sta er klokslag 9 uur, want ik wil voldoende tijd hebben na de wandeling (die 2,5 uur duurt) om nog even te douchen en me reisklaar te maken.

Maar de tent is gesloten. Ik loop wat heen en weer. Heb ik wel de juiste plek? Als het bijna half tien is, besluit ik zonder ontbijt te vertrekken. Ik wandel langs het Lazaretto over een smal pad helemaal naar boven, naar de oude windmolen die hoog boven alles uit torent. Vanaf hier heb ik een geweldig uitzicht.

Het Lazaretto was ooit een Brits hospitaal, gebouwd door de Engelse gouverneur Philip Newton in 1817. Het werd gebruikt om zeelieden in quarantaine te houden voor besmettelijke ziekten. Tegenwoordig is het gebouw, dat uit zes ruime ziekenzalen en een binnenplaats bestond, particulier bezit.

Dan begint het klimmen over een smal, stenig pad om uiteindelijk bij een oude windmolen uit te komen die hoog op de klif staat. Het uitzicht over de zee en Kapsali is prachtig, maar ik kijk veel te vaak op mijn horloge. Ik schiet niet echt op. Na nog een klim daal ik diep een kloof in en ben me ervan bewust dat ik dit straks allemaal weer terug moet lopen.

Ik ga dieper en dieper, en uiteindelijk kom ik aan bij mijn eindpunt: de grot van Agia Sofia. Teleurstelling overvalt me. De toegang naar de kloof is volgestort met beton, zodat er bussen kunnen rijden. Er zijn zelfs parkeerplaatsen. Bij de ingang van de grot en het kerkje staan houten banken voor de toeristen. Dit is zo anders dan wat ik de hele week heb ervaren. Ik ben nog steeds alleen, maar dit lijkt ingericht te zijn voor busladingen toeristen.

Wanneer ik het kerkje binnenstap, overvalt de schoonheid me toch weer. Er hangen prachtige iconen, ondanks de vochtigheid van de grot. Het voelt als een devote plek. Naast het kerkje kan ik dieper de grot in. Met het licht van mijn telefoon loop ik een stukje verder. Stalactieten en stalagmieten, druppelend water… Toch heel bijzonder.

Daarna begin ik aan de tocht terug, die voor een groot deel hetzelfde is als de heenweg. Tot mijn verbazing gaat het vlot en sta ik snel bij een kerkje boven Kapsali, waar yoga wordt gegeven. Nog even afdalen en ik ben weer op de boulevard.

Ik besluit nog even langs mijn ontbijttentje te lopen. Deze keer is het open en het is er druk. Ik schiet de eigenaar aan en vertel over deze ochtend. Blijkbaar hebben we elkaar net gemist, want hij had begrepen dat ik om half 10 zou komen. Maar geen zorgen, het ontbijt wordt een lunch! Helemaal top. Ik zoek een plekje in de zon, aan de boulevard, met uitzicht over het water.

Wat heb ik een heerlijke wandelvakantie gehad!

Wat je misschien nog wilt weten:

Ik was op uitnodiging van Frank van Weerde op Kythira. Zijn bedrijf Pyrgos House verzorgt allerlei soorten vakanties op het eiland. Je kunt met een groep de wandelpaden vrijmaken tijdens de snoeiweken, er zijn orchideeënweken, olijfplukweken en natuurlijk verschillende wandelvakanties: individueel en ook groepswandelvakanties. Bekijk de website van Pyrgos House voor meer informatie.

De mooiste seizoenen om Kythira te bezoeken zijn de lente en de herfst. De lente is vol bloemen en alles is groen. Als het voldoende geregend heeft in de winter, zijn de beken gevuld en is de rondwandeling vanaf Mylopotamos door de kloof met de watermolens en watervallen magisch. De herfst brengt zwoele avonden, mooie herfstkleuren en warm zwemwater. Vermijd de maanden juni, juli en augustus, want dan is het te heet om goed te wandelen en het eiland is druk met toeristen.

De reis naar Kythira lijkt omslachtig met twee vluchten, maar dat valt reuze mee. Frank helpt je graag bij het vinden van de juiste vluchten. Je vliegt eerst naar Athene en stapt daarna over op een kleiner vliegtuig naar Kythira. Er varen ook boten naar het eiland vanaf het vasteland en Kreta.

Ik was verheugd te constateren dat Kythira waarschijnlijk de veiligste plek is om te wandelen voor een vrouw alleen. Ik ben van plan hier nog een aparte blog over te schrijven.

Ik voelde me echt een bijzondere gast voor Frank, maar blijkbaar geeft hij al zijn gasten dat gevoel. De persoonlijke aanpak en bereikbaarheid zijn geweldig. Alles was uitstekend verzorgd.

Kythira heeft een bewogen geschiedenis, en overal op het eiland zijn er restanten van terug te vinden. Dit maakt dat elke wandeling verschillende hoogtepunten heeft.

Even praktisch over het wandelen:

• Je wandelt met een wandelgidsje, waarin minutieus staat beschreven hoe je moet lopen. Het kan bijna niet misgaan. Daarnaast staan er allerlei wetenswaardigheden in de gids over wat je onderweg tegenkomt. De wandelingen variëren in lengte en zwaarte. Overleg met Frank wat je aankunt en wat je wilt, bijvoorbeeld qua rustdagen. Alles kan aangepast worden.
• Zorg voor stevige wandelschoenen met een stijve zool en goed profiel (A/B of B). De ondergrond is vaak stenig.
• Om je benen te beschermen tegen de begroeiing langs de paden, draag je het beste een lange broek.
• Ik had wandelstokken bij me, die ik op verschillende momenten heb gebruikt, bijvoorbeeld bij het balanceren over stenen in de beekbedding. Ook bij het afdalen waren ze handig, maar echt nodig? Nee. Handig? Ja.
• Het is heerlijk wandelen met alleen je dagrugzak. Je andere bagage wordt naar de volgende plek vervoerd.

Niet vergeten mee te nemen:

• Drinkfles
• Hoofdbescherming tegen de zon
• Laagjes kleding, inclusief regenkleding
• Zonnebrandcrème met een hoge beschermingsfactor
• Anti-muggenspul
• Snacks, koekjes, mueslirepen voor onderweg
• Ook al kun je tegenwoordig op Kythira overal met de pinpas betalen, neem voor de zekerheid voldoende contant geld mee voor de eerste dagen.

Meer lezen over wandelen in Griekenland?

Ga dan naar de startpagina: Wandelen in Griekenland