As verstrooien tijdens een wandeling met de TOLAD

Ik zag er eigenlijk een beetje tegenop. Vandaag ging ik de TOLAD testen. De TOLAD is een soort wandelstok waarmee je de as van een overleden dierbare verstrooit tijdens een wandeling. Ik voelde de zwaarte hiervan toch drukken. Dit zijn niet de dingen waar ik mee bezig wil zijn. Ik schuif het liever voor me uit, tot het echt een keertje moet. Maar ja, ik had het nu eenmaal beloofd.

Het is al weer maanden geleden dat ik een mooie brief kreeg van Karin Oerlemans. Een echte brief, dat maakt indruk. Karin schrijft dat ze fan is van mijn website en dat ze zich afvraagt of ik aandacht kan en wil besteden aan de TOLAD, omdat ze graag zou willen dat de TOLAD meer bekendheid gaat krijgen bij wandelaars.

Ze legt uit dat de TOLAD (Totem Of Life And Dead) een wandelstok is die je kunt vullen met de as van een overledene. Tijdens een wandeling kun je de as geleidelijk verstrooien. Dit geleidelijk verstrooien is mogelijk vanwege een gepatenteerd mechaniek aan de onderzijde van de stok. Je stempelt als het ware de as op de grond. Karin schrijft over de voordelen van deze manier van as verstrooien: Het verstrooien van de as tijdens een wandeling voelt natuurlijk en minder beladen. Het biedt alle nabestaanden, ook kinderen, de mogelijkheid om op een respectvolle manier de as van een dierbare te verstrooien. Ze eindigt haar brief met de vraag of ik een aandacht zou willen schenken aan de TOLAD op mijn blog en zo wandelliefhebbers te informeren over dit product.

Ik leg de brief weg en denk eigenlijk maar één ding: ‘Nee, dit wil ik niet.’ Mijn website gaat over wandelen en heeft een vrolijke toon. Het gaat over alle leuke en goede dingen die het brengt. Maar het blijft rondzingen in mijn hoofd. Want juist wandelen kan erg helpen in moeilijke tijden. Ik zie ook voor me hoe mooi het kan zijn om samen, wandelend de as te verstrooien van iemand waar je van gehouden hebt. Juist het wandelen kan het makkelijk maken om met elkaar contact te maken en verdriet en mooie momenten te delen. Zo geredeneerd kan ik mensen juist blij maken met een blog over de TOLAD en ze op deze mogelijkheid van as verstrooien tijdens een wandeling wijzen. Als ik maar één iemand een goede ervaring kan bieden, dan is het al de moeite waard.

Toch blijf ik het lastig vinden. Als ik mijn goede vriendin Sally vertel over de TOLAD is ze gelijk helemaal enthousiast. “Je moet vragen of je hem mag testen. Super joh.” Ik stem toe, op voorwaarde dat ze mee gaat. Dat doet ze graag. Ze ziet er naar uit, zegt ze.

Ik blijf ergens met het gevoel zitten dat ik me heb laten overhalen. Hoe kun je nu een TOLAD testen? Wat verwacht ik daar nu van? Mag je trouwens wel zomaar overal as verstrooien? Hoe kom ik überhaupt aan as? Ik ga echt niet een willekeurig onbekend persoon verspreiden. 😊 Is het sowieso niet raar om met zo’n stok te lopen? Hoe zit dat met die app waarmee je de wandeling vast kunt leggen en hoe voelt het om te stempelen? Hoe werkt dat ‘gepatenteerde’ mechanisme en hoe vaak kan je eigenlijk een stempel zetten? Ik bedenk dat dat dus mijn onderzoeksvragen zijn en ik mail Karin om een afspraak te maken.

Gesprek vooraf

Karin en haar man komen bij me langs om een TOLAD te brengen. Hij zit verpakt in een mooie draagtas. Zo kan ik hem handig meenemen. De vraag over hoe ik aan as kom hebben ze al voor me opgelost; de TOLAD is gevuld met vogelzaad. Volgens Karin is dat vergelijkbaar met as. Van een volwassene komt ongeveer 3 tot 3,5 liter as. Ze zeggen dat ik ongeveer 400 stempels kan maken en laten me zien hoe ik het mechaniek ontsluit.

De TOLAD ziet er mooi uit. Ze hebben een groene voor me uitgezocht. Het gesprek wat we hebben vind ik bevreemdend. Ik ben niet gewend om over de dood te praten. Zij hebben daar veel minder moeite mee. Het gesprek gaat alle kanten op; van harde feiten tot emotionele overwegingen. Ook over dat het verspreiden van as over een groot gebied milieuvriendelijker is dan de traditionele asverstrooiing, dat het op de traditionele manier nog wel eens een knoeiboel wordt door weer en wind en onhandigheid, over hoe mooi het kan zijn om te verstrooien tijdens een wandeling, de hartverwarmende reacties die ze terug krijgen van nabestaanden die met de TOLAD gelopen hebben en hoe dankbaar het is om zo’n product te mogen ontwikkelen.

Ik ben overigens niet de eerste die zich afvraagt of je zomaar overal as mag verstrooien. Het blijkt dat het vaak niet goed duidelijk is. Is er een eigenaar van het terrein dan moet die toestemming geven. Dat is soms lastig uit te zoeken. Daarom bieden zij de service om het per geval te regelen. Je wilt op zo’n dag niet hoeven redetwisten met wie dan ook. Nabestaanden geven aan waar en wanneer ze willen uitstrooien en zij zoeken contact met de gemeente of beheerder/eigenaar van de grond om toestemming te krijgen. De nabestaanden krijgen dan een certificaat met daarin de toestemming thuisgestuurd. We spreken af dat ik dat ook zo bij hen zal aangeven.

Over de app is minder goed nieuws. Het idee om er een app bij te leveren waarmee je de wandelroute kunt vastleggen en waar je ook allerlei foto’s kunt toevoegen, waardoor het een waardevol herinneringsdocument wordt, ook voor degene die er niet bij konden zijn, is geweldig. Helaas heeft de app wat kinderziekten en wordt er hard aan gewerkt om hem in orde te krijgen. Het ziet er naar uit dat ik het zonder moet gaan doen.

Alles besproken hebbend, laten ze de wandelstok bij me achter. Ik mag hem houden na de test. Wat me meteen weer terug bij mijn oude gevoel brengt. Ik wil hier nog eigenlijk niet mee te maken hebben. Laat staan een TOLAD in de hoek van de kamer hebben staan.

Het onwennige gevoel laat me niet los. Op de ochtend dat het zover is schrijf ik het volgende Facebookberichtje:

Ik ben best een beetje zenuwachtig. Ik ga vandaag namelijk de TOLAD uittesten. De TOLAD is een wandelstok waarmee je de as van een dierbare op een respectvolle en memorabele manier kunt uitstrooien. Gelukkig is er niemand overleden in mijn omgeving, maar het voelt toch raar om er zo mee bezig te zijn. Dat terwijl het me zo’n mooie manier lijkt; gezamenlijk wandelen en herinneringen ophalen en ieder zijn eigen moment met de wandelstok met as. Ik ben benieuwd

Wat er toen gebeurde sterkte me meteen in het gevoel dat ik het niet voor niets deed. Zoveel mooie reacties. Een greep daaruit: “De laatste wandeling met een dierbare.” “Dat is letterlijk en figuurlijk: belangrijk niet alleen is de weg die je gaat, maar ook het spoor dat je achterlaat.” “Mooi en bijzonder. Ik ben benieuwd naar je verslag. "Mooi idee zo'n tolad." "Succes met de test, het lijkt me voor wandelaars een heel mooie manier om de as van een geliefde mee te nemen op pad en zo het verdriet te verwerken."

De dag van de test meldt Sally zich. Ik heb alles klaar liggen. De TOLAD in de draagtas, foldermateriaal, het certificaat. Ik pak de TOLAD uit. Sally komt meteen met allerlei punten waar ik helemaal nog niet over heb nagedacht. Ze vindt de wandelstok groot en zwaar. “Ja natuurlijk, er moet 3,5 liter as in en het maakt hem ook een soort van statig.” Ze vindt het ook niet mooi dat hij voor het grootste deel van papier is. “Huh? Daar zou ik nou nooit een punt van maken. Dan is hij goed recyclebaar.” Ze noemt op dat hij dan kwetsbaar is in de regen. “Jeetje Sal, dat zal echt wel meevallen. En je hoeft hem niet dagelijks te gebruiken.”

Laten we maar op weg gaan.

We willen uitstrooien langs het IJsselmeer, op weg naar de vuurtoren. We hebben bedacht dat dat de plek is waar we, al wandelend, al afscheid hebben genomen van heel veel andere dingen. Om op die weg te komen moeten we eerst een stukje door de stad lopen. Omdat we daar niet kunnen en niet willen stempelen zit de beveiliging erop. Met de zware wandelstaf lopen is best lastig en we hebben de draagtas thuis gelaten. Vandaar dat Sally hem in horizontale positie onder haar arm neemt. Oeps, de dop valt er vanaf door het gewicht van het vogelzaad en een hele golf verlaat de stok komt op straat terecht. Verschrikt kijken we elkaar aan, voordat we heel hard moeten lachen. Dit zal je toch overkomen met oma.

We bedenken dat we een advies moeten geven om de dop vast te plakken of er in ieder geval voor te zorgen dat de TOLAD rechtop gehouden wordt. Ik vertel dat ik op een filmpje gezien heb dat een foto van oma op de TOLAD was geplakt. Ik vond dat wel mooi. En daarmee kan je meteen de dop fixeren.

We scheppen het meeste vogelzaad weer terug in de TOLAD en vervolgen onze weg. We hebben echt een verkeerde keuze gemaakt door de draagtas thuis te laten, die is perfect voor het overbruggen van een afstand waarop je de TOLAD niet gebruikt.

Aangekomen bij het IJsselmeer kunnen we eigenlijk niet wachten om het stempelmechanisme uit te proberen. We halen de beveiliging eraf en starten met stempelen. Nu de stok mee veert loopt het een stuk fijner en we zien dat als we ontspannen lopen er weinig as verspreid wordt en dat we ook een beetje kunnen drukken om goede stempels te maken.

We besluiten om toch maar niet naar de vuurtoren te lopen, maar langs de kust van het IJsselmeer te blijven en naar het strandje te lopen. Kunnen we de stok op verschillende ondergronden testen. Onderweg maken we nog wat foto’s die het leuk zouden doen in de app.

Het is leuk om te merken hoe Sally bijdraait. Ze geeft toe wat kort door de bocht te zijn gegaan over de grote van de stok. Het is juist fijn dat hij wat statuur heeft. Het is geen gewone stok, dat kan iedereen zien. Ze zegt dat ze de stok mooi vindt en komt ook terug op het feit dat hij van karton is. Volstrekt onbelangrijk.

Dan gebeurt er iets opmerkelijks. Op het strand worden we aangesproken door Frits. Hij vraagt ons wat we aan het doen zijn en ik leg hem uit van de TOLAD en het as verstrooien. Frits is meteen enthousiast. Hij vertelt op zijn beurt dat hij regelmatig mensen meeneemt op zijn schip om as op het IJsselmeer te verstrooien. Dan is de as verpakt in een urn van samengeperst zout. De urn wordt in het water gelaten en zal oplossen waardoor de as verspreid wordt. Frits vertelt dat zijn vrouw zorgt voor een certificaat waarop de coördinaten van de tewaterlating vermeld staan. Het gebeurt regelmatig dat families op een speciale dag nog eens terug willen om bijvoorbeeld bloemen achter te laten op de plek.

Hoe bijzonder is het dat we vandaag Frits tegenkomen met dit verhaal. We realiseren ons ook dat het belangrijk is dat de app gaat werken. Dat stelt mensen in staat om dezelfde wandeling op een later tijdstip nog eens te maken. Vergelijkbaar met het certificaat met coördinaten van Frits.

We merken dat, doordat we wandelen, het gemakkelijk en minder beladen is om over de dood en alles wat daarmee te maken heeft te praten. Het is niet raar om met de TOLAD te lopen en ook het verminderen van het gewicht van de stok lijkt gelijk op te gaan met het verminderen van mijn zwaarte over dit gebeuren.
We hebben zuinig gedaan met het stempelen. We dachten dat we al heel snel aan de 400 stempels zouden zitten. Maar het valt erg mee. Dat is best geruststellend. Ben je met een groep dan kan iedereen goed aan te beurt komen. Eigenlijk kun je de wandeling zo kort en zo lang maken als je wilt.

Onze test zit er op. De rest van het vogelzaad gaat in de tuin. De vogels hebben vandaag een blijde dag

Ik kan me zo goed voorstellen dat het een mooie gebeurtenis kan zijn om met familie en vrienden op deze manier het laatste afscheid vorm te geven. Fijn om dat te doen tijdens een wandeling in een gebied waar de overledene graag kwam of die een bijzondere betekenis heeft voor de familie. Het heeft zo iets ontspannends om de as wandelend te verspreiden. Je raakt gemakkelijk met elkaar in gesprek en er is alle ruimte om mooie herinneringen te delen. Ieder heeft zijn moment met de stok. Je bent met elkaar bezig, de stok wordt doorgegeven, het voelt natuurlijk.

Het ontwerp en design van de TOLAD vind ik mooi. Wij gebruikten de groene TOLAD, maar ook de houtkleurige en zwarte wandelstok zijn stijlvol. Het stempelen is betekenisvol, maar heeft ook een praktisch kantje. Ik ken de verhalen van verstrooiingen die, zeg maar, minder gelukkig afliepen.

Ik help er daarom graag aan mee om de TOLAD meer bekendheid te geven.

Wil je meer meten? Kijk dan op de website van TOLAD: www.tolad-one.com