Hallux valgus is een aandoening waarbij de grote teen scheef naar binnen groeit. Het gevolg is een knobbel aan de zijkant van de voet, een ‘bunion’. Eén op de vier Nederlanders heeft er last van. Ik ben heel erg benieuwd wat dat voor wandelaars betekent. Eerlijk gezegd vind ik het er al zeer pijnlijk uitzien, als je gewoon kijkt naar een blote voet met hallux valgus, laat staan dat er een wandelschoen overheen moet. Maar gelukkig zijn er oplossingen. In dit blog bespreek ik eerst wat hallux valgus precies is, hoe het ontstaat en wat de klachten dan zijn. Daarna komt aan de orde wat je er aan kunt doen en ervoor kan zorgen dat je zo prettig mogelijk kan blijven wandelen.
Wat is hallux valgus?
Een hallux valgus is een vergroeiing van het grote teengewricht waardoor de grote teen scheef gaat staan in de richting van de tweede teen. De scheefstand gaat geleidelijk en als er geen actie wordt ondernomen, kan de scheefstand elk jaar wel twee graden erger worden. Het meest opvallend is de knobbel die ontstaat aan de zijkant van de voet. Ook zichtbaar is dat de grote teen de naastliggende tenen kan verdringen. Die gaan soms omlaag of omhoog staan. In de voet gebeurt er ook van alles. Er kan extra botvorming ontstaan bij het grote teengewricht, het middenvoetsbeentje wijkt naar buiten, de voet kan platter worden en de gewijzigde stand heeft ook invloed op spieren, de andere gewrichten en de hiel.
Hoe vaak komt hallux valgus voor?
Hallux valgus komt best wel vaak voor. Eén op de vier mensen heeft er in meer of mindere mate last van. De standsafwijking hoeft niet aan beide voeten gelijk te zijn. Vaak heeft de ene voet het erger dan de ander voet.
Wat zijn de oorzaken?
Vaak krijgen hoge hakken, puntschoenen en te kleine schoenen de schuld van het ontstaan van de hallux valgus. Wetenschappers hebben hier overigens geen bewijs voor gevonden. Andere oorzaken die genoemd worden voor het ontwikkelen van een hallux valgus zijn erfelijke aanleg, diabetes Mellitus (suikerziekte) en reumatische aandoeningen, artrose of ontstekingen in de gewrichtjes tussen je middenvoetsbeentjes- en/of teenkootjes. Een stram enkelgewricht kan ervoor zorgen dat de voet met meer druk op de binnenkant wordt afgewikkeld, waardoor er meer druk op het grote teengewricht komt, waardoor de hallux valgus ontstaat. Ook luie voetspieren en extra gewicht werken de scheefstand van de grote teen in de hand. Als de voet gaat doorzakken, ontstaat er ook meer druk op het grote teengewricht.
De klacht wordt verergerd door het dragen van te smalle schoenen en hoge hakken. Dat lijkt de reden dat meer vrouwen dan mannen last hebben van de aandoening.
Welke klachten kun je hebben van de hallux valgus?
Of je klachten ervaart van de hallux valgus is heel verschillend. Sommige mensen hebben helemaal geen last, anderen ervaren zeer ernstige klachten en kunnen niet meer lopen zonder pijn en dan heb je nog alles wat daartussen ligt.
Hallux valgus stekende pijn
De eerste klachten zijn meestal die aan de knobbel. De huid op die knobbel kan rood en erg gevoelig zijn, door de druk die schoenen opleveren. Het slijmbeurs in de bunion kan ontsteken en pijn geven. Ook het grote teengewricht kan gaan ontsteken en pijnlijk zijn. Als de scheefstand van de grote teen langer bestaat en erger wordt en er extra botvorming ontstaat bij het grote teengewricht wordt de beweeglijkheid van de grote teen beperkt en ontstaan er klachten bij het afwikkelen van de voet. Dat kan flinke pijnscheuten opleveren. Ook ontstaan er soms hamertenen bij de tweede en zelfs wel bij de derde teen. Aandoeningen als likdoorns, drukplekken en eeltvorming kunnen zeer veel klachten geven.
Als je wandelt met een scheve teen dan rol je je voet niet recht naar voren af, maar kantelt hij naar binnen. Je enkel, knie en heup draaien hierdoor ook naar binnen. Na verloop van tijd krijg je om die reden pijn op andere plaatsen in het lichaam. Dus ook klachten aan enkels, knieën en lage rugpijn kunnen hun oorsprong hebben bij de hallux valgus.
Welke behandelingen zijn er?
Zelfzorg hulpmiddelen
Dat veel mensen klachten hebben van hun hallux valgus valt al af te meten aan de hoeveelheid zelfzorg hulpmiddelen die er koop zijn. Een aantal van die middelen zijn gericht op het direct aanpakken van de klachten. Denk hierbij aan Hallux valgus siliconen teenspreiders of grote teenspreiders, die wrijvingsklachten moeten verminderen.
Hallux valgus corrigeren
Hulpmiddelen als statische nachtspalken, braces en corrigerende ortheses claimen de scheefstand te verminderen, maar daar zijn de specialisten bij Voetentrainen.nl het niet mee eens.
Zij zien wel resultaten bij het gebruik van medical tape, teensokken, een teenspreider voor de hele voet en een spikeballetje voor het trainen van de voeten.
Steunzolen voor hallux valgus
Meer bewezen zijn de podotherapeutische steunzolen voor hallux valgus. Het is belangrijk om de doorgezakte voet, achter het grote teengewricht te ondersteunen waardoor de voet in een neutralere stand gedwongen wordt en rechter komt te staan. Dit kan door een steunzool te dragen. Door de verbeterde stand worden de structuren aan de binnenzijde van de voet (spieren, pezen en andere weke delen rondom het grote teengewricht) minder belast en zullen de pijnklachten afnemen en de scheefgroei remmen. Doordat de voet rechter komt te staan, zullen enkels, knieën en heupen ook weer normaal belast worden. Door op de juiste plekken te ondersteunen kunnen klachten verholpen worden. Daar is hulp van een expert voor nodig. Ga hiervoor naar een podoloog.
Kijk naar wat sportpodoloog Gert van den Berg zegt over hallux valgus:
Goede (wandel)schoenen
Sportpodoloog Gert van den Berg pleit ook voor goed aangemeten wandelschoenen. Er zijn speciale ‘bunion’ wandelschoenen op de markt. Veel mensen weten dat niet en kiezen voor een schoen met een brede leest omdat die meer ruimte biedt, maar dat is vaak niet de juiste oplossing. Die schoenen zijn helemaal breder en geven dan te weinig ondersteuning op andere plekken, waardoor dat weer klachten geeft. Laat je goed adviseren bij een speciaalzaak. Bij Gert van den Berg en zijn Wandelschoenenopmaat-sportzaak vind je de mooie combinatie van een sportpodoloog die orthopedische zolen maakt en een schoenenspecialist. Dit is zijn blog over de juiste wandelschoen bij hallux valgus.
Voetentraining
Er worden goede resultaten behaald met het trainen van voeten om de hallux valgus te stoppen en te verminderen. Zo kun je weer zonder pijn wandelen. Op de website van Voetentrainer.nl vind je alvast vier gratis hallux valgus oefeningen om mee te beginnen.
Pedicure
Bij een hallux valgus ontstaan vaak eelt, likdoorns en nagelproblemen. Wil je pijnvrij blijven wandelen, ga dan regelmatig naar een pedicure voor een goede voetverzorging.
Hallux valgus operatie
Wanneer de klachten helemaal uit de hand lopen, en zooltherapie en voetentraining geen soelaas bieden, kan een hallux valgus operatie overwogen worden.
Het doel van een hallux valgus operatie is het rechtzetten van het grote teengewricht. In ernstige gevallen wordt daarbij het teengewricht vastgezet. Het is een pittige operatie waarbij, zoals bij alle andere operaties kans op complicaties zijn. Als alles goed gaat kan je na zes weken weer voorzichtig de dagelijkse activiteiten oppakken. De kans op het terugkeren van de hallux valgus zou na een operatie zo’n 10% bedragen.
Meer lezen over voetklachten? Kijk dan naar deze blogs:
Mijn grote teengewricht is in november 2023 vastgezet. Wat deed dat een pijn de eerste 2 dagen, ik vond het echt verschrikkelijk. En dan 3 maanden een gipsen voet. Maar het was het zo waard!! Het is nu augustus en ik kan weer goed lopen. Ik kan zelfs 15km lopen zonder pijn. Nijmegen ’25 komt in zicht…
Bij ernstige pijn en twijfel is mijn advies: tanden op elkaar en doen!
En daarna lekker op Hoka schoenen gaan wandelen.