Denk jij aan teken als je naar het buitenland op vakantie gaat? Nou, ik niet. Wel als ik ga lopen over de Veluwe, maar niet als ik voor een huttentocht naar Zwitserland ga. Dat dat gek is heb ik me nooit zo gerealiseerd, tot ik erachter kwam dat je in het buitenland naast de ziekte van Lyme ook mogelijk TBE (teken-encefalitis) kunt oplopen door een tekenbeet. Dat verandert de zaak. Ik daag mijzelf uit om te kijken wat dat betekent voor mijn eerstvolgende wandelreis naar Oostenrijk en welk risico ik loop. Je leest hier hoe ik het aanpak om daarachter te komen, welke voorzorgsmaatregelen ik kan nemen en wat dat betekent voor mijn paklijst.
Hoe kom je er achter welk risico je loopt?
Wat een heleboel mensen niet weten, en ik tot voor kort ook niet, is dat je van teken ook een andere ziekte dan de ziekte van Lyme kunt oplopen. In een groeiend deel van Europa en in bepaalde delen van centraal Azië komt TBE voor. Ook in Nederland zijn al enkele gevallen van TBE geconstateerd. Het is dus een groeiend probleem. Geen paniek. Het komt zelden voor dat je TBE oploopt. Maar toch.
Maar wat is TBE eigenlijk? TBE is een infectie van de hersenen, hersenvliezen en ruggenmerg. Het komt in verschillende vormen voor van heel mild tot ernstig. Je kunt er alles over lezen op de website hoe voorkomjetbe.nl.
Dat is dan ook het eerste wat ik doe. Ik zoek deze website op en lees alles over TBE. Ik zie daar ook op een kaart, wat ze een endemische kaart noemen, waar de teken leven die besmet zijn met het teken-encefalitisvirus. Dat blijkt nu bijna al in heel Europa te zijn. Dat is snel gegaan. Het land waar ik naar toe wil, Oostenrijk, heeft ook een kleurtje gekregen. Ik zoek verder op de website wat dat voor mij betekent.
Op de website worden allerlei tips gegeven en wat belangrijk is, er wordt op gewezen dat het bij TBE niet zo is dat als je de teek op tijd verwijdert, je geen TBE kunt krijgen. TBE is ook niet te behandelen. Ik moet dus voorkomen om überhaupt gebeten te worden. Dat moet toch lukken.
Verboden voor teken.
Welke voorzorgsmaatregelen kan ik nemen?
Ik ga terug naar de website hoevoorkomjetbe.nl. Daar staat het een en ander over preventieve maatregelen. Het is wat ik eigenlijk al weet:
- Draag in bossen en natuurgebieden lange mouwen en een lange broek.
- Draag lichtgekleurde kleding, zodat je de teken makkelijker kunt zien en verwijderen.
- Gebruik een insectenwerend middel met DEET.
- Controleer je lichaam regelmatig op teken.
Ik weet er eigenlijk nog wel een paar:
- Blijf zoveel mogelijk op de paden en vermijd dichte begroeiing en struikgewas.
- Draag dichte schoenen.
- Stop broekspijpen in de sokken.
- Draag kleding die geïmpregneerd is met een insectenwerend middel.
- Gebruik een zitmatje als je in het gras wilt zitten.
- Draag lange sokken
- Draag altijd een tekenpen en ontsmettingsmiddel bij je.
Vanuit de TBE awareness campagne wordt een pakketje naar me opgestuurd met materialen die me kunnen helpen. Ik ben benieuwd. In het pakketje zit een pincet, een pet en een wit T-shirt met lange mouwen met een leuk logo en de hashtag #TravelTickList.
Ik ga op reis naar een tekengebied…..
Ik ga dus op reis naar Oostenrijk. Ik heb op de website van het LCR nagezocht dat er inderdaad teken voorkomen die mogelijk TBE kunnen veroorzaken. Ik ga in Oostenrijk in 6 dagen de Innsbruck Trek wandelen. Dat is een rondwandeling door de bergen waarbij ik in hotels overnacht. Ik kan de teken dus alleen overdag tijdens de rondwandeling tegenkomen en heb ’s avonds alle rust en licht om mijzelf te controleren.
Zou ik in een tentje slapen en op een camping staan, dan zou ik bijna nog meer moeten uitkijken. De kans dat je rond je tent een teek oploopt is goed aanwezig en het controleren op teken schiet er gemakkelijker bij in als je in een gezamenlijke doucheruimte staat.
Het is augustus. De warmste maanden zijn voorbij en hoog in de bergen zal de temperatuur niet al te ver oplopen. Toch moet ik bedacht zijn op teken. Boven de 7 graden zijn ze actief en op zoek naar een bloeddonor.
De schapenteek (Ixodes ricinus) is in Nederland de meest voorkomende teek die zich niet alleen op schapen maar op veel meer zoogdieren, waaronder de mens voedt.
en wat neem ik mee…..
Qua kleding heb ik sowieso dichte en hoge bergschoenen aan. Ik besluit een lichte kleur sokken mee te nemen zodat ik goed kan controleren of er zich teken op mijn sokken bevinden. Als het weer het toelaat loop ik graag met blote benen in een wandelrokje. Dat blijf ik doen. Dan maar flink smeren met DEET. Daar moet een hele voorraad van mee, omdat de werkzame stof in DEET maar 6 uur actief blijft. Daarna moet er opnieuw gesmeerd worden.
Als het nou wel weer is voor een lange broek geef ik er de voorkeur aan om een wandellegging aan te trekken. Dat geeft de teek geen enkele kans.
Ik realiseer mij dat de meeste wandelkleding in mijn bezit een donkere kleur heeft. Daar moet ik in de toekomst beter op letten. Ik heb wel een gebroken witte donsjas. Maar die is nou niet bepaald erg praktisch voor een trektocht. Die is wel heel snel vies.
Wat natuurlijk mee moet in het tasje van eerste hulp spulletjes, zijn de tekentang, pincet en alcoholdoekjes. Die heb ik ook altijd bij me als ik in Nederland ga wandelen, dus dat komt goed.
Als laatste mag de zitmat niet ontbreken. Ook die zit vaak standaard in mijn dagrugzak. Meer tegen de natte billen dan tegen de teken. Dus vanaf nu heeft hij een dubbelfunctie.
Ineens realiseer ik me dat met je billen in het hoge gras plassen ook niet echt tekenproof is. Gelukkig heb ik mijn UIXI, mijn plastuit. Ook niet vergeten die mee te nemen.
Iets vergeten? Laat het hieronder weten bij de comments.
Bijna tekenproof. Alleen de sokken nog over de broek.
Naschrift: Dit blog is mijn bijdrage aan de TBE awareness campagne van Pfizer. Dit blog is gesponsord. De inhoud van dit blog is helemaal van mijn hand. Ik vind het belangrijk dat er bewustwording komt rond de gevaren van teken en laat graag zien hoe je je kunt beschermen.
Meer lezen over teken?
⇒ Hoe ik zelf besmet werd door een teek lees je in: Help! Ik heb en besmette tekenbeet
⇒ Nog een artikel met meer over TBE (teken-encefalitis): Wandelrokje mag, maar voorkom tekenbeten
Ja, ik mis een belangrijk advies. In bijvoorbeeld de Baltische Staten komt hersenvliesontsteking veroorzaakt door teken al zoveel vo9rcdat het wordt aangeraden om je in te laten inenten.
Hoi Ellen, dank voor je berichtje. Inderdaad is het zo dat naast preventieve maatregelen als beschermende kleding en het gebruik van DEET, vaccinatie bescherming biedt tegen tekenencefalitis. Ga je naar één van de risicogebieden zoals de Baltische Staten, Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland, Slowakije, Tsjechië, Kroatië, Hongarije, Polen, Slovenië en sommige gebieden van Scandinavië, laat je dan voorafgaand goed informeren over preventieve maatregelen. De uitkomst van dit advies is afhankelijk van je bestemming, hoe lang je er naar toe gaat en wat je gaat doen. Meer informatie op weerwetenovertbe.nl
Hallo,
Interessant verhaal. Als geocacher had ik al het nodige over bescherming tegen teken gehoord.
Aanvulling: ook in Nederland komen teken voor die besmet zijn met TBE. De vrouw van mijn collega is in Twente ernstig ziek geworden (hersenontsteking) door een dergelijke tekenbeet. Bijkomende moeilijkheid is dat artsen dit niet verwachten.
Vriendelijke groet, Karin Maandag